|| श्री गणेशाय नमः ||
अस्य श्री प्रज्ञाविवर्धन स्तोत्र मंत्रस्य सनत्कुमार ऋषिः
स्वामी कार्तिकेयो देवता अनुष्टुप् छन्दः
मम सकल विद्यासिध्यर्थं जपे विनियोगः:
|| श्री स्कंद उवाच ||
योगीश्वरो महासेन कार्तिकेयोग्निनंदन |
स्कंदः कुमार सेनानी स्वामी शंकर संभवः || १ ||
गांगेयस्ताम्रचूडश्च ब्रह्मचारी शिखीध्वजः |
तारकारीरुमापुत्रः क्रौञ्चारिश्च षडाननः || २ ||
शब्दब्रह्म समुद्रश्च सिद्धसारस्वतो गुहः |
सनत्कुमारो भगवान् भोगमोक्षफलप्रदः || ३ ||
शरजन्मा गणाधीशः पूर्वजो मुक्तीमार्गकृत् |
सर्वागमप्रणेता च वांछितार्थ प्रदर्शनः || ४ ||
अष्टाविंशति नामानि मदीयानि यः पठेत् |
प्रत्युषम् श्रद्धया युक्तः मुकः वाचस्पतीर्भवेत् || ५ ||
महामंत्रमया नित्यं मम नामानुकीर्तनम् |
महाप्रज्ञामवाप्नोति नात्र कार्याविचारणा || ६ ||
इति श्री स्कन्दपुराणे कार्तिकेय महात्म्ये प्रज्ञाविवर्धन स्तोत्रम् संपूर्णम्।
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
मराठी अर्थ:
श्री गणेशाय नमः
या श्री प्रज्ञाविवर्धन स्तोत्र मंत्राचे ऋषि सनत्कुमार आहेत, स्वामी कार्तिकेय हे देवता आहेत, अनुष्टुप् हे छंद आहेत, आणि माझ्या सर्व विद्या-सिद्धीसाठी या जपाचा विनियोग आहे.
श्री स्कंद म्हणतात:
योगीश्वर, महा सेनापती, कार्तिकेय, अग्निपुत्र,
स्कंद, कुमार, सेनापती, शंकर संतान,
गंगा पुत्र, तांबडा मुकुट धारण करणारा, ब्रह्मचारी, मोरध्वज धारण करणारा,
तारकासुराचा संहार करणारा, उमा पुत्र, क्रौंच पर्वताचा नाश करणारा, सहा मुखांचा,
शब्दब्रह्माचा समुद्र, सिद्ध वाणीचा अधिपती, गुप्त ज्ञानाचा स्वामी,
सनत्कुमार, भगवंत, भोग आणि मोक्ष देणारा,
बाणातून जन्मलेला, गणपतीचा अग्रज, मुक्तीचा मार्ग दाखवणारा,
सर्व आगमांचा प्रवर्तक, इच्छा असलेले फळ प्रदान करणारा.
जो कोणी माझी ही अठ्ठावीस नावे सकाळच्या वेळी श्रद्धेने पठण करेल,
तो मूक असला तरी वाणीचा अधिपती बनेल.
माझ्या नावांचे हे महामंत्रमय निरंतर कीर्तन,
यामुळे महान प्रज्ञा प्राप्त होते, यात काहीही शंका नाही.
श्री स्कंदपुराणातील कार्तिकेय महात्म्याच्या प्रज्ञाविवर्धन स्तोत्राचे संपूर्ण वाचन पूर्ण झाले आहे
